નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના બજેટમાં કૃષિ અને ખેડૂતોના કલ્યાણ માટે ઘણી મહત્વપૂર્ણ જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી અને નાણા મંત્રી શ્રીમતીનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. શ્રી તોમરે જણાવ્યું હતું કે બજેટથી નાના ખેડૂતોને ફાયદો થશે, જ્યારે વડાપ્રધાન શ્રી મોદીના વિઝન મુજબ બજેટમાં કૃષિને આધુનિકતા સાથે જોડીને ટેકનોલોજી દ્વારા કૃષિ ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે જેથી ખેડૂતોને લાંબા ગાળે વ્યાપક લાભો.
કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી તોમરે જણાવ્યું હતું કે કૃષિ શિક્ષણ અને સંશોધન સહિત કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયનું કુલ બજેટ આ વખતે લગભગ 1.25 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. જેમાં મોદી સરકારની મહત્વકાંક્ષી યોજના – પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ (PM-કિસાન) માટે 60 હજાર કરોડ રૂપિયા. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. દેશમાં લગભગ 86 ટકા નાના ખેડૂતો છે, જેમને કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC) દ્વારા ઘણો ફાયદો થયો છે. આ ખેડૂત ભાઈ-બહેનોને આ રીતે લાભ મળતો રહે, આ વખતે 23 હજાર કરોડ રૂપિયા. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જ્યારે પશુપાલન, ડેરી અને મત્સ્યઉદ્યોગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને કૃષિ લોનનો લક્ષ્યાંક વધારીને રૂ. 20 લાખ કરોડ કરવામાં આવ્યો છે. થઈ ગયુ છે. મોદી સરકાર દ્વારા ડિજિટલ એગ્રીકલ્ચર મિશન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે, જેને પ્રોત્સાહન આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે 450 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. અને ટેકનોલોજી દ્વારા કૃષિ ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવાના સંબંધમાં લગભગ 600 કરોડ રૂપિયા. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
શ્રી તોમરે જણાવ્યું હતું કે પ્રાકૃતિક ખેતીને જન ચળવળ બનાવવા માટે વડા પ્રધાને પહેલ કરી હતી, જેના માટે તેને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રૂ. 459 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. 3 વર્ષમાં 1 કરોડ ખેડૂતોને કુદરતી ખેતી માટે મદદ કરવામાં આવશે, જેના માટે 10,000 બાયો ઇનપુટ સંશોધન કેન્દ્રો ખોલવામાં આવશે. એફપીઓ દ્વારા નાના અને મધ્યમ ખેડૂતોને સંગઠિત કરતી વખતે, તેમને કૃષિ સંબંધિત તમામ સુવિધાઓ આપવાનું લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યું છે, જેના માટે 10,000 નવા FPO બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. આ એફપીઓ નાના અને મધ્યમ ખેડૂતોના જીવનધોરણને વધારવાની દિશામાં એક ક્રાંતિકારી પગલું છે, જેનો લાભ આ ખેડૂતોને મળવા લાગ્યો છે. ભવિષ્યમાં આ જ ગતિ જાળવી રાખવા માટે, નવા FPOની રચના માટે રૂ. 955 કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. આ વર્ષ માટે બજેટમાં જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જ્યારે કૃષિ ઈન્ફ્રા ફંડ અને ખેડૂતો માટે ફાયદાકારક પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજનાને પણ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. ખાદ્ય અને પોષણ સુરક્ષા કેન્દ્ર સરકારની પ્રાથમિકતાઓમાંની એક છે, જેના માટે બજેટ વધારીને 1623 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. શ્રી તોમરે કહ્યું કે કૃષિ સંબંધિત સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે. યુવા ઉદ્યોગ સાહસિકો દ્વારા કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે એગ્રીકલ્ચર એક્સીલેટર ફંડની સ્થાપના કરવામાં આવશે, જેના માટે 5 વર્ષ માટે 500 કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવશે. જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. બાજરી હવે શ્રીઆના તરીકે ઓળખાશે. શ્રીઆનાને લોકપ્રિય બનાવવાના કાર્યક્રમોમાં ભારત મોખરે છે. ઈન્ડિયન મિલેટ્સ રિસર્ચ સેન્ટર, હૈદરાબાદને શ્રેષ્ઠતાના કેન્દ્ર તરીકે પ્રમોટ કરવામાં આવશે, જેથી તે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ શ્રેષ્ઠતા મેળવી શકે. બાગાયત ક્ષેત્રના વિકાસ માટે બજેટ વધારીને 2,200 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. થઈ ગયું
અમૃતકલનું આ પ્રથમ લોકકલ્યાણ બજેટ આઝાદીના 100 વર્ષ પછીના ભારતના વિઝનનું બજેટ છે. મોદી સરકાર મહત્વાકાંક્ષી જનહિતના એજન્ડા પર સતત કામ કરી રહી છે. આ શ્રેણીમાં, કોવિડ રોગચાળાના સમયથી ગરીબો માટે ચલાવવામાં આવતી પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ યોજના હેઠળ 80 કરોડ લોકોને મફત રાશન આપવામાં આવી રહ્યું છે, અને હવે આ યોજનાને બજેટમાં એક વર્ષ માટે લંબાવવામાં આવી છે. 2014માં વડા પ્રધાને કાર્યભાર સંભાળ્યો ત્યારથી, સરકારના પ્રયાસો સામાન્ય લોકોના જીવનને સુધારવાના છે, જેના પરિણામે માથાદીઠ આવક રૂ.1.97 લાખ થઈ છે. એટલે કે તેમાં બમણાથી વધુ વધારો થયો છે, જ્યારે આવકવેરાદાતાઓ માટે પણ બજેટમાં ઘણી રાહત આપવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજનાને વધુ વેગ આપતા બજેટમાં લગભગ 66 ટકાનો વધારો કરીને રૂ.79 હજાર કરોડ કરવામાં આવ્યું છે. થઈ ગયુ છે. બજેટ સાથે રોજગારી પણ વધશે. બાળકો અને કિશોરો માટે રાષ્ટ્રીય ડિજિટલ પુસ્તકાલયની સ્થાપના કરવામાં આવશે. આગામી 3 વર્ષમાં, 740 એકલવ્ય શાળાઓ માટે 38 હજાર 800 શિક્ષકો અને સહાયક સ્ટાફની નિમણૂક કરવામાં આવશે, જ્યારે 2014 થી સ્થપાયેલી હાલની 157 મેડિકલ કોલેજો સાથે સહસ્થાનમાં 157 નવી નર્સિંગ કોલેજો ખોલવાની જોગવાઈ પણ આવકારદાયક છે. કોરોનાથી પ્રભાવિત નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગોને બજેટમાં રાહત આપવામાં આવી છે.
