NDAના દ્રૌપદી મુર્મુ દેશના નવા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે. આ ચૂંટણીમાં મુર્મુની જીત પહેલાથી જ નિશ્ચિત માનવામાં આવી રહી હતી. તેમણે વિપક્ષી ઉમેદવાર યશવંત સિન્હાને 28 ટકાથી વધુ મતોના માર્જિનથી હરાવ્યા હતા. દ્રૌપદી મુર્મુએ રાષ્ટ્રપતિ બનીને ત્રણ રેકોર્ડ બનાવ્યા છે.
દ્રૌપદી મુર્મુ દેશના 15માં રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે. તે દેશના પ્રથમ આદિવાસી અને બીજા મહિલા રાષ્ટ્રપતિ બન્યા. ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર મુર્મુને 6,76,803 એટલે કે 64.03 ટકા મત મળ્યા છે. જ્યારે વિપક્ષના ઉમેદવાર યશવંત સિંહાને 3,80,177 એટલે કે 35.97 ટકા વોટ મળ્યા છે.
રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે 18 જુલાઈના રોજ મતદાન થયું હતું. જેમાં 99 ટકા મતદાન થયું હતું. 771 સાંસદો અને 4,025 ધારાસભ્યોએ મતદાન કર્યું. છત્તીસગઢ, ગોવા, ગુજરાત, હિમાચલ પ્રદેશ, કેરળ, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ, મણિપુર, મિઝોરમ, પુડુચેરી, સિક્કિમ અને તમિલનાડુમાં 100 ટકા ધારાસભ્યોએ મતદાન કર્યું.
હવે મુર્મુ 25 જુલાઈએ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લેશે. વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદનો કાર્યકાળ 24 જુલાઈએ પૂરો થઈ રહ્યો છે. શપથ ગ્રહણ સમારોહ સંસદના સેન્ટ્રલ હોલમાં યોજાશે. ચીફ જસ્ટિસ એનવી રમણા તેમને શપથ લેવડાવશે.
આ ચૂંટણીમાં ક્રોસ વોટિંગે પણ તેમના વિજયના માર્જિનમાં વધારો કર્યો હતો. તેમણે આ ચૂંટણીમાં 28 ટકાથી વધુ મતોથી જીત મેળવી હતી. જો કે દેશમાં સૌથી વધુ માર્જીનથી જીતવાનો રેકોર્ડ પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડો.રાજેન્દ્ર પ્રસાદના નામે છે. તેમણે 1957ની ચૂંટણી 98.4 ટકા મતોના માર્જિનથી જીતી હતી. વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ 31.3 ટકા મતોના માર્જિનથી જીત્યા હતા.
દેશની તમામ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીની ખાસ વાતો
રાજેન્દ્ર પ્રસાદઃ દેશના પહેલા આવા નેતા જે સતત બે વખત રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા. પ્રથમ વખત 1952માં અને બીજી વખત 1957માં. સૌથી મોટી જીતનો રેકોર્ડ રાજેન્દ્ર પ્રસાદના નામે છે. 1957ની ચૂંટણીમાં તેમને 99 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન: દેશના રાષ્ટ્રપતિ જે પ્રથમ ઉપરાષ્ટ્રપતિ હતા. રાધાકૃષ્ણન 1952 થી 1957 સુધી ઉપરાષ્ટ્રપતિ હતા. તેમને 98 ટકાથી વધુ મત મળ્યા હતા.
ઝાકિર હુસૈનઃ દેશના પ્રથમ મુસ્લિમ રાષ્ટ્રપતિ હતા. ઝાકિર હુસૈનને 56 ટકાથી વધુ મત મળ્યા છે. હુસૈન એવા પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ હતા જેઓ પદ પર હતા ત્યારે મૃત્યુ પામ્યા હતા.
વીવી ગિરીઃ સૌથી નાની જીતનો રેકોર્ડ વીવી ગિરીના નામે છે. 1969 માં યોજાયેલી પાંચમી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં, વીવી ગિરીને 4,01,515 મત મળ્યા અને નીલમ સંજીવ રેડ્ડીને 3,13,548 મત મળ્યા. જીતનું માર્જીન માત્ર 87,967 વોટ હતું.
ફખરુદ્દીન અલી અહેમદ: દેશના બીજા મુસ્લિમ રાષ્ટ્રપતિ હતા. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન દેશમાં ઈમરજન્સી જાહેર કરવામાં આવી હતી. ઇમરજન્સી હટાવવાના થોડા દિવસો પહેલા 11 ફેબ્રુઆરી 1977ના રોજ હાર્ટ એટેકથી તેમનું અવસાન થયું હતું. તેઓ બીજા રાષ્ટ્રપતિ હતા જેઓ પદ પર હતા ત્યારે મૃત્યુ પામ્યા હતા.
નીલમ સંજીવ રેડ્ડીઃ દેશના આવા પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ, જે બિનહરીફ ચૂંટાયા હતા. 1977ની ચૂંટણીમાં 37 ઉમેદવારો ઉભા હતા. પરંતુ 36 ઉમેદવારોના નામાંકન નામંજૂર થયા હતા. આ પછી 21 જુલાઈ 1977ના રોજ તેમની જીતની જાહેરાત કરવામાં આવી.
ગિયાની ઝૈલ સિંહઃ દેશના પ્રથમ શીખ રાષ્ટ્રપતિ. એટલું જ નહીં, એવા પ્રમુખ પણ છે જેમણે ઈન્દિરા ગાંધી અને તેમના પુત્ર રાજીવ ગાંધી સાથે કામ કર્યું છે.
રામાસ્વામી વેંકટરામનઃ દેશના 8માં રાષ્ટ્રપતિ રહેલા રામાસ્વામી વેંકટરામન એવા પહેલા રાષ્ટ્રપતિ હતા, જ્યારે સંસદમાં કોઈને બહુમતી મળી ન હતી. તેમના સમયમાં રાજકીય અસ્થિરતાનું વાતાવરણ હતું. તેમણે પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન ત્રણ વડાપ્રધાનો વીપી સિંહ, ચંદ્ર શેખર અને પીવી નરસિમ્હા રાવની નિમણૂક કરી હતી.
શંકર દયાલ શર્માઃ દેશના એક એવા રાષ્ટ્રપતિ હતા, જેમણે ચાર વડાપ્રધાનો સાથે કામ કર્યું. રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળતા પહેલા શંકર દયાલ શર્મા દેશના ઉપરાષ્ટ્રપતિ પણ હતા.
કે.આર. નારાયણનઃ 1997ની ચૂંટણીમાં ચૂંટાયેલા કેઆર નારાયણન દેશના પહેલા દલિત રાષ્ટ્રપતિ હતા. એટલું જ નહીં, તેઓ એવા પહેલા રાષ્ટ્રપતિ પણ છે, જેમણે ઉત્તર પ્રદેશમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવાની કેબિનેટની ભલામણને પુનર્વિચાર માટે મોકલી હતી.
એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામઃ 2002થી 2007 સુધી રાષ્ટ્રપતિ રહી ચૂકેલા એપીજે અબ્દુલ કલામને ‘મિસાઈલ મેન’ પણ કહેવામાં આવે છે. NDAએ
અબ્દુલ કલામને રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવીને બધાને ચોંકાવી દીધા હતા. થયું એવું કે કોંગ્રેસ સહિત અનેક વિપક્ષી દળોએ પણ ફરી કલામને મત આપ્યા હતા.
પ્રતિભા પાટિલઃ દેશના પ્રથમ મહિલા રાષ્ટ્રપતિ. 2007ની ચૂંટણીમાં યુપીએમાં કોઈ એક ઉમેદવારના નામ પર સર્વસંમતિ ન હતી, ત્યારબાદ પ્રતિભા પાટિલને ઉમેદવાર બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમણે વિપક્ષના ભૈરોન સિંહ શેખાવતને લગભગ 32 ટકા મતોના માર્જિનથી હરાવ્યા.
પ્રણવ મુખર્જીઃ દેશના પ્રથમ બંગાળી રાષ્ટ્રપતિ હતા. 2012ની ચૂંટણીમાં તેમણે NDAના PA સંગમાને 38 ટકા કરતા વધુ મતોના માર્જિનથી હરાવ્યા હતા. પ્રણવ મુખર્જીએ 6 રાષ્ટ્રપતિઓમાંના એક છે જેમને ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.
રામનાથ કોવિંદઃ દેશના 14મા રાષ્ટ્રપતિ. કેઆર નારાયણન પછી રામનાથ કોવિંદ દેશના બીજા દલિત રાષ્ટ્રપતિ છે. તેમણે તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન તમામ 6 દયા અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી. રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા પહેલા કોવિંદ બિહારના રાજ્યપાલ હતા.
દ્રૌપદી મુર્મુએ ત્રણ રેકોર્ડ બનાવ્યા
પ્રથમ: દેશના પ્રથમ આદિવાસી રાષ્ટ્રપતિ બન્યા. તેમના પહેલા 2012માં વિપક્ષે આદિવાસી સમુદાયમાંથી આવતા પીએ સંગમાને ઉમેદવાર બનાવ્યા હતા, પરંતુ તેઓ પ્રણવ મુખર્જી સામે હારી ગયા હતા.
બીજી: દેશની બીજી મહિલા રાષ્ટ્રપતિ બનશે. તેમના પહેલા યુપીએના ઉમેદવાર પ્રતિભા પાટીલ 2007ની ચૂંટણીમાં જીત્યા હતા. પ્રતિભા પાટીલને લગભગ 66 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
ત્રીજો: દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિનો જન્મ આઝાદી પછી થયો છે. મુર્મુનો જન્મ 20 જૂન 1958ના રોજ ઓડિશાના મયુરભંજ જિલ્લાના બૈદાપોસી ગામમાં થયો હતો. વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદનો જન્મ 1 ઓક્ટોબર 1945ના રોજ થયો હતો.
રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી સાથે જોડાયેલી બે મોટી બાબતો
પ્રથમ: દ્રૌપદી મુર્મુને 64 ટકાથી વધુ મત મળ્યા હશે. પરંતુ 1969 પછી મુર્મુ એવા ઉમેદવાર છે જેમને સૌથી ઓછા મત મળ્યા છે. 1969ની ચૂંટણીમાં વીવી ગિરીને 48 ટકા વોટ મળ્યા હતા. ગત ચૂંટણીમાં રામનાથ કોવિંદને 65.7 ટકા મત મળ્યા હતા. બીજી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં એટલે કે 1957માં રાજેન્દ્ર પ્રસાદને 99 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
બીજું: 1997 થી દરેક ચૂંટણીમાં માત્ર બે જ ઉમેદવારો ઉભા છે. જ્યારે ત્યાં સુધી બેથી વધુ ઉમેદવારો મેદાનમાં હતા. 1967ની ચૂંટણીમાં સૌથી વધુ 17 ઉમેદવારો હતા. ડો. ઝાકિર હુસૈન એ ચૂંટણી જીત્યા હતા. 1969માં યોજાયેલી ચૂંટણીમાં પણ 15 ઉમેદવારો ઉભા હતા.
નવા રાષ્ટ્રપતિને જાણો
ઓડિશાના મયુરભંજ જિલ્લાના બૈદાપોસી ગામમાં 20 જૂન 1958ના રોજ જન્મ. તે આદિવાસી સંથાલ પરિવારની છે. તેણીના લગ્ન શ્યામ ચરણ મુર્મુ સાથે થયા છે. તેણે પોતાની કારકિર્દી શિક્ષક તરીકે શરૂ કરી હતી. પછી કારકુન તરીકે કામ કર્યું. 1997માં કાઉન્સિલર બન્યા. 2000 અને 2009માં મયુરભંજની રાયગંજ સીટ પરથી બે વખત ધારાસભ્ય બન્યા. મે 2015માં તે ઝારખંડના રાજ્યપાલ બન્યા.
